سایت فدراسیون کشتی از امروز قصد دارد هر هفته یکی از خاطرات قدیمی کشتی ایران را که توسط استاد محمد رضا نوایی مربی سابق تیم ملی کشتی آزاد و دارنده مدال برنز جهان به رشته تحریر در آمده است را در اختیار علاقمندان به ورزش اول کشور قرار دهد.

به گزارش روابط عمومی فدراسیون کشتی، امروز خاطره ای از حضور تیم ملی کشتی آزاد در سال 1340 در رقابتهای دوستانه ای در شوروی سابق به رشته تحریر در آمده است که به شرح زیر می باشد:

بعد از مسابقه در خارکف، مردان کشتی ایران به اتفاق تیم شوروی، روز دهم فروردین ماه سال 1340 خارکف را به مقصد تفلیس ترک کردند. آن زمان ، شهر تفلیس مرکز جمهوری گرجستان، مرکز کشتی در اتحاد جماهیر شوروی سابق هم به حساب می‌آمد و بیشتر ملی‌پوشان روسی را گرجی‌ها تشکیل می‌دادند. بالاوادزه، مکوکیشویلی، استیخرت لادزه، زاراسف، روباشویلی، بریاشویلی، ساکارادزه، سالکامانیدزه، جیما کوریدزه، و از مردان بلندآوازه کشتی گرجستان بودند که در المپیک‌های هلسینکی، ملبورن و مسابقات جهانی سال‌های 54 توکیو، 57 استانبول و 59 تهران افتخارات زیادی آفریدند.

در تفلیس تیم ایران با فقط یک تغییر در وزن هشتم مقابل بهترین‌های شوروی قرار گرفت. ساعت 6 بعد از ظهر روز دوازدهم فروردین 1340 به وقت مسکو، دو تیم ایران و شوروی مقابل هم صف‌آرایی کردند.

علی‌اف، ماجت شویلی، روباشویلی، بریاشویلی، ساکارادزه، گوبه، آناتولی آلبول و گاندلاکی اعضای تیم شوروی در این دیدار بودند و تیم ایران هم با ترکیبی متشکل از نصراله سلطانی‌نژاد، شعبان بابا اولادی، حمید توکل، محمدعلی صنعتکاران، امامعلی حبیبی، منصور مهدی‌زاده، غلامرضا تختی و عزیز کیانی به میدان آمد.

غیبت واختانگ بالاوادزه در ترکیب تیم شوروی سوال برانگیز بود که استیخرت لادزه قهرمان رقابت‌های جهانی سال 1959 و نایب قهرمان المپیک 1960 رم اعلام کرد، سومین فرزند بالاوادزه به دنیا آمده و وزن کم کردن هم او را عذاب می‌دهد و ممکن است حتی در رقابت‌های جهانی سال 1961 یوکوهاما در وزنی بالاتر (وزن ششم) کشتی بگیرد. بالاوادزه کشتی گیر بزرگ و پرقدرتی بود که در سال‌های 54 و 57 قهرمان دنیا شد ولی در المپیک ملبورن به مقام سوم رسید. او در رقابت‌های جهانی تهران در کمتر از یک دقیقه با فن یک دست و یک پای امامعلی حبیبی که مبدل به بارانداز شد، تن به شکست ضربه فنی داد و صاحب مدال نقره شد. روس‌ها به احترام دلاوری‌ها و افتخارآفرینی‌های او از سال 1962 مسابقاتی را تحت نام جام تفلیس یا جام بالاوادزه برگزار می‌کنند که در 10، 12 سال آغازین کیفیتی بالاتر از مسابقات جهانی داشت.

مقاومت جانانه سلطانی نژاد

اولین کشتی دو تیم در وزن اول بین علی‌اف نماینده داغستانی وزن 52 کیلوگرم شوروی و قهرمان رقابت‌های جهانی سال 59 تهران و نصراله سلطانی نژاد برگزار شد. علی اف که در تهران با فیتیله پیچ از سد محمدعلی خجسته پور گذشته بود در المپیک 1960 رم هم با اختلاف بیش از 8 امتیاز احمد بیلک از ترکیه قهرمان همان المپیک پیروز شد و در حالی که تا دقیقه یازدهم 7 امتیاز از سیف پور پیش بود با یک دست و یک پای سیف پور ضربه فنی شد و تا رده ششم نزول کرد.
مبارزه او با سلطانی‌نژاد در 6 دقیقه اول با یک خاک به سود علی اف تمام شد. سلطانی نژاد در دو دقیقه‌ها مرد و مردانه در سگک و فیتیله‌پیچ‌ علی اف نشست و امتیازی نداد، در حالی که علی اف استاد این فنون و اولین نفری بود که در سگک، فیتیله پیچ را جفت و جور می‌کرد. سلطانی نژاد در دو دقیقه آخر هم تقریبا میاندار بود ولی کشتی بعد از پایان دوازده دقیقه (0-1) به سود علی اف تمام شد در حالی که کشتی سلطانی‌نژاد همه را راضی و امیدوار کرد که تیم ایران بعد از سیف‌پور یک 52 کیلوگرمی ایده آل پیدا کرده است.

بابا برد

مبارزه دوم در وزن 57 کیلوگرم را شعبان بابااولادی و ماجت شویلی کشتی‌گیر روپای روس‌ها برگزار کردند. روس‌ها اعتقاد داشند او جانشین شایسته‌ای برای محمد بیکوف نفر دوم المپیک 1952 و میخاییل شاکوف نفر سوم المپیک ملبورن خواهد بود اما بابا اولادی از همان ابتدای مبارزه، با هجوم‌های خود ماجت شویلی را در لاک دفاعی فرو برد، 6 دقیقه اول این مبارزه با حساب صفر بر صفر تمام شد. در دو دقیقه خاک زمانی که بابااولادی حریف را در خاک داشت، ماجت شویلی را آفتاب مهتاب کرد که داوران یک امتیاز به او دادند و بابا با همین امتیاز، این کشتی را (0-1) برد و دو تیم را به تساوی کشاند.

جوانی روباشویلی

در سومین مبارزه دو تیم ولادیمیر روباشویلی نفر سوم المپیک رم با حمید توکل کشتی گرفت. روباشویلی که جوان و پرنفس و فنی بود، توکل را منگنه گذاشت و در 6 دقیقه اول 2 بار توکل را خاک کرد. او در دو دقیقه‌های خاک هم با کلید کشی و بارانداز، توکل را به پل برد و توکل فقط یکبار، آن هم در دقیقه 11 روباشویلی را خاک کرد. توکل در 2 دقیقه خاک هم کشتی را رو کرد و نیم امتیاز گرفت، اما در پایان برتری (5/1- 4) روباشویلی به ثبت رسید. توکل هیچگاه و در هیچ مسابقه‌ای به این شکل خسته و کوفته نشده بود.

زیرگیری عالی صنعتکاران

روس‌ها که در 3 وزن اول صاحب 2 پیروزی و یک شکست شده بودند، انتظار داشتند در دیدار چهارم هم به پیروزی برسند، چراکه روبرت جیگانادزه کشتی گیر پرقدرتی بود که انتظار می‌رفت بر محمدعلی صنعتکاران پیروز شود. این دو یکبار هم در مسکو با هم کشتی گرفته بودند که با تساوی به پایان رسیده بود، اما صنعتکاران که روز به روز بهتر نشان می‌داد، در تفلیس، فکورانه‌تر مقابل جیکانادزه گرجستانی ظاهر شد. دو کشتی‌گیر 11 دقیقه جنگیدند، اما هیچ‌کدام امتیاز به دست نیاوردند تا اینکه در دقیقه 11 صنعتکاران، وسط تشک از جیکانادزه زیر گرفت و با میانکوبی عالی حریف را خاک کرد و پیروزی (0- 1) را به نام خود نوشت. این پیروزی بار دیگر تعادل را بین دو تیم برقرار کرد.

حبیبی به یک دونده باخت!

روس‌ها در وزن 73 کیلوگرم، جوان گرجستانی قرص و محکمی را رودرروی امامعلی حبیبی قرار دادند، اما او که گورام ساکارادزه نام داشت و در سال‌های 63 و 65 قهرمان جهان شد و در المپیک 1964 توکیو بدون باخت به مقام دوم رسید، مقابل حبیبی بیشتر به یک دونده شبیه بود تا یک کشتی‌گیر، چراکه 12 دقیقه از دست حبیبی فرار می‌کرد و در ضد حمله‌ها از شجاعت آمیخته با غرور حبیبی سود می‌برد و 4 بار موفق شد با زیر دو خم حبیبی را در خاک بنشاند. حبیبی یک بار در 6 دقیقه اول ساکارادزه را خاک کرد و با یک دست و یکپای ناقص هم امتیاز از او گرفت و حتی در دو دقیقه‌ها هم یکبار کشتی را رو کرد و نیم امتیاز گرفت، اما در پایان (5/2-4) باخت، هرچند که این پیروزی حتی با استقبال تماشاگران کشتی دوست گرجی هم مواجه نشد.

مهدی زاده برد

روس‌ها باز هم (2-3) از تیم ایران جلو افتاده بودند، اما منصور مهدی‌زاده با پیروزی در وزن ششم کفه امتیازات را برابر کرد. او که با گوبه کشتی می‌گرفت، تا 5 ثانیه به پایان با حریف مساوی بود، اما در همان 5 ثانیه گوبه را خاک کرد و (0-1) برد. طی این مبارزه دو کشتی گیر بارها با کف دست و مشت بر سر ور صورت هم زدند به گونه‌ای که وقتی کشتی تمام شد، مهدی‌زاده می‌گفت: در تفلیس کشتی گرفتیم اما من فکر می‌کردم در ترکیه مسابقه می‌دهم.

تختی ایران را پیش انداخت

در وزن 87 کیلوگرم، تختی که از غلبه بر بوریس گورویچ در خارکف صاحب اعتماد به نفس بالایی شده بود، برای پنجمین بار در برابر آناتولی آلبول حاضر شد، آلبول که در المپیک رم سوم و در رقابت‌های جام جهانی صوفیه 1958 به مقام قهرمانی رسیده و در همان مسابقه‌ها تختی را شکست داده بود، در مسابقات انتخابی تیم ملی شوروی هم با گورویچ به تساوی رسیده بود. مبارزه تختی و آلبول با ابراز احساسات فراوان تماشاگران همراه بود. دو دقیقه اول این مبارزه بی حاصل پش سر گذاشته شد، اما سرانجام تختی با مهارت و قدرت، آلبول را قوس کرد و با سر زیر بغل و استارت به دو خم آلبول رسید و آلبول را با نشیمن روی تشک نشاند. آلبول برای رودست اقدام کرد، اما تختی او را عقربک کرد و آلبول را در خاک نشاند. هنوز آلبول خود را جمع و جور نکرده بود که تختی کت او را کشید و با کلید کشی به پل برد و (0-3) جلو افتاد. تختی در همان خاک بلافاصله پا را در سگک کرد و رکاب زد. آلبول ولو شد و تختی گوش خواباند و دست را در عوج بند فرو برد و آلبول یکبار دیگر مجبور شد به پل برود.  تختی در پل شکن اجازه فرار به آلبول نداد و با ضربه فنی پشت حریف نامدار خود را به تشک دوخت و تیم ایران را (3-4) پیش انداخت.

کیانی ضربه فنی شد

روس‌ها در وزن هشتم گاندلاکی را به میدان فرستادند و ایرانی‌ها عزیز کیانی را محک می‌زدند. گاندلاکی که در جام جهانی 1958 صوفیه دوم شده بود، در رقابت‌های دوستانه سال 36، در تهران دو حریف ایرانی خود را در کمتر از 3 دقیقه ضربه فنی کرده بود، اما او در مقابل کیانی در 6 دقیقه اول نتیجه‌ای بهتر از تساوی (1-1) به دست نیاورد.

در دو دقیقه اول، کیانی امتیازی نگرفت اما در دو دقیقه دوم گاندلاکی که حدود 15 کیلوگرم از کیانی سنگین تر بود کت کیانی را بالا آورد و با قیچی زدن دست در عوج بند فرو برد و طی 9 دقیقه با ضربه فنی به پیروزی رسید. بدین ترتیب سومین مسابقه تیم ایران با شوروی هم با تساوی (4-4) به پایان رسید.